Integracja sensoryczna — co jako nauczyciel musisz o niej wiedzieć?

Czym jest integracja sensoryczna?

Integracja sensoryczna (SI) to proces neurologiczny, który pozwala mózgowi prawidłowo odbierać, organizować i interpretować bodźce płynące z ciała oraz otoczenia. Dzięki temu dziecko może reagować adekwatnie - czy to podczas pisania, zabawy, czy siedzenia spokojnie w ławce.

Zaburzenia SI mogą objawiać się m.in. nadwrażliwością lub podwrażliwością na dotyk, ruch czy dźwięki, a także trudnościami z koordynacją ruchową czy koncentracją.

Jak rozpoznać trudności z SI w klasie?

Nie każdy nauczyciel musi być terapeutą SI, ale znajomość typowych objawów może ułatwić codzienną pracę. Warto zwrócić uwagę, jeśli uczeń:

• szybko się rozprasza i nie potrafi skupić uwagi na zadaniu,

• unika kontaktu fizycznego lub przeciwnie - domaga się mocnego docisku (np. mocnego przytulania),

• jest niezdarny, często się potyka, przewraca lub ma trudności z koordynacją,

• reaguje agresją na hałas, dotyk lub niespodziewane sytuacje,

• ma problemy z utrzymaniem prawidłowej postawy podczas siedzenia.

Jak nauczyciel może wspierać dziecko z trudnościami SI?

Twoja rola jest ogromna — wystarczy kilka drobnych zmian, aby ułatwić dziecku funkcjonowanie w szkole. Oto kilka praktycznych wskazówek:

1. Zadbaj o przewidywalność i rutynę

Dzieci z trudnościami SI potrzebują poczucia bezpieczeństwa. Jasny plan dnia, stałe miejsca w sali i powtarzalne schematy zajęć pomagają im lepiej się odnaleźć.

2. Wprowadź elementy ruchu

Krótka przerwa na ćwiczenia rozciągające, kilka skoków czy możliwość zmiany pozycji podczas pracy - to wszystko pomaga regulować napięcie i poprawia koncentrację.

3. Stwórz przyjazne środowisko sensoryczne

Zadbaj o oświetlenie i poziom hałasu w klasie. Niektórym uczniom pomaga korzystanie ze słuchawek wyciszających lub specjalnej poduszki sensorycznej do siedzenia.

4. Współpracuj z terapeutą SI i rodzicami

Jeśli zauważysz niepokojące sygnały, warto je omówić z rodzicami i zachęcić do konsultacji z terapeutą integracji sensorycznej. Wspólne ustalenie zasad i ćwiczeń może przynieść widoczne efekty.

Najczęstsze mity o integracji sensorycznej

Warto wiedzieć, że SI to nie moda, ale ważny obszar wsparcia rozwoju. Oto, co często bywa mylnie postrzegane:

• Mit 1: „Zaburzenia SI miną same z wiekiem”. Niestety, bez odpowiedniej terapii mogą się utrwalać i utrudniać codzienne funkcjonowanie.

• Mit 2: „To wymysł rodziców”. Trudności SI są dobrze zbadane i opisane — mają realny wpływ na zachowanie dziecka.

• Mit 3: „To zadanie wyłącznie terapeuty”. Nauczyciel, który rozumie podstawy SI, może codziennie wspierać dziecko drobnymi zmianami.

Dlaczego warto wiedzieć więcej o SI?

Świadomość integracji sensorycznej pozwala nauczycielom lepiej zrozumieć potrzeby uczniów, którzy często są oceniani pochopnie jako „kłopotliwi”. Odpowiednie wsparcie zmienia ich komfort w szkole, a tym samym — daje im szansę na lepsze funkcjonowanie i rozwój.